Dijana u gradu

»DIJANA U GRADU«, pjesma prvi put objavljena u Srpskom književnom glasniku, 1931, knj. XXXIV, br. 3, zajedno s još četiri pjesme pod zajedničkim nazivom Pet pjesama, a kao dio ciklusa Ranjavi motivi u knjizi Poezija (Zagreb 1969). Sastoji se od osam katrena s obgrljenim rimama.

Sukob, s jedne strane, prirodnoga i duhovnoga u originalnosti i vitalnom elanu i, s druge strane, neduševne tehnologije okvirna je tema pjesme o boginji šuma Dijani. Rabeći Dijanu kao metaforu, Krleža opisuje njenu istovremenu anđeosku i putenu ljepotu koja, sveprotežna, oduhovljuje grad. Dijana ulazi u crkvu (»a svjetlost poteče mrakom zelena i žitka«) ne bi li vlastitom energijom rasvijetlila i mrak »bogomraka«. Rast tehnologije tako dobiva sebi sličan proces u zahtjevu za revitalizacijom klasične kulture i civilizacijskog naslijeđa, koji u zajedništvu s drugim segmentima određuju urbanu civilizaciju. Sveprotežnost obnavljajućeg principa čini svoje i udahnjuje novu svježinu stereotipu. Rabeći nadalje regenerirajuću snagu boginje šuma, i beskrajno umnoživši isti motiv, K. njime dotiče svakog pojedinca. Preobražena lica zahvaćena nadnaravnom plimom životnoga elana postaju dio idilične i rehumanizirane cjeline. Topla idila grada obasjana mjesečinom pomalo je utopijska autorska vizija koja propituje mogućnost obnove okoštaloga civilizacijskog naslijeđa pomoću prirodnog principa. 

Na. Pe.