ŽIGON, Stevo

ŽIGON, Stevo, kazališni i filmski glumac, te redatelj (Ljubljana, 8. XII. 1926). Glumu je studirao u Ljubljani i Lenjingradu (danas Sankt Peterburg). Diplomirao je 1952. na Akademiji za pozorišnu umetnost u Beogradu. Od 1948. član Jugoslovenskoga dramskog pozorišta. Osim u matičnoj kući, nastupao je na još nekim beogradskim scenama, osobito u Ateljeu 212. U početku glumio mlade ljubavnike, potom uglavnom uloge dogmatika i sumnjala, uspostavljajući specifičan cinični i ironični otklon. Od početka 60-ih godina sve se više posvećuje režiji. Potkraj 60-ih i početkom 70-ih godina često preuzima funkciju prvog glumca, režirajući i glumeći glavne uloge (Higgins u Pygmalionu G. B. Shawa, Hamlet, Čerkun u Barbarima M. Gorkoga). Režira uglavnom velika djela dramske baštine, nastojeći »dramatiziranjem već napisanih drama« dati vlastiti žig. Zapažene su i mnoge njegove filmske i televizijske uloge, negativaca, ali i skeptičnih intelektualaca.

Prvi put se Žigon s Krležom susreće na sceni 1963. kada M. Belović u Jugoslovenskom dramskom pozorištu postavlja malo izvođene jednočinke Saloma i Maskerata. U Salomi zapaženo tumači Drugoga Helena (Atenjanina), a u Maskerati duhovito i ironično tragikomičnog Don Quixotea. God. 1965. u postavi drame U agoniji s rafinmanom ostvaruje lik dr Križovca, u režiji T. Tanhofera. Tom se liku vraća i 1976. u Beogradskom dramskom pozorištu.

Najveći Žigonov doprinos Krležinu teatru režija je tročinske verzije drame U agoniji u Malom teatru u Moskvi 1979. Originalna je njegova temeljna scenska zamisao da se prvi čin izvodi na punom prostoru scene, drugi smanjuje prostor za igru na polovicu, a treći je sabijen na proscenij, pokazujući sve veću egzistencijalnu stiješnjenost protagonista. U duhu redateljskih zasada K. S. Stanislavskoga bile su njegove žive i domišljate mizanscenske intervencije koje su dinamizirale predstavu. U tradiciji ruske realističke glume plastične i dramski sjajno razvijene likove ostvarili su Valerij Babjatinski kao Pristav, Nikita Podgorni kao Križovec, Rufina Nifontova kao Laura i Jevgenij Vesnik kao osobiti, izvanredni Lenbach. Žigon je dramu U agoniji režirao još jednom, 1989. u Narodnom pozorištu Bosanske krajine u Banjoj Luci.

LIT.: P. Volk, Beogradske scene, pozorišni život Beograda 1944-1974, Beograd 1978; D. Foretić, Borba sa stvarima, Zagreb 1986.

D. For.