JAURÈS, Jean

JAURÈS, Jean, francuski povjesničar, filozof i političar (Castres, 13. IX. 1859 - Pariz, 31. VII. 1914). Sa svojim je pristašama 1902. osnovao Francusku socijalističku partiju, koja se 1905. ujedinila sa Socijalističkom partijom Francuske u Ujedinjenu francusku socijalističku partiju. Osnivač i urednik (1904-14) partijskog glasila L'Humanité. U publicističkim djelima borio se protiv kolonijalizma, rata te francuskih šovinista koji su ga ubili uoči I. svj. rata.

Krleža je u članku Eppur si muove (Plamen, 1919, 15), pet godina nakon Jauresove smrti zabilježio da je on bio utjelovljenje koncepcije parlamentarne evropske socijaldemokracije. Da nije pao kao žrtva zločina, možda bi upravo on postao ministrom rata u ratnome kabinetu 1914. Zbog čega takva pretpostavka za jednog pacifista? Zbog toga, odgovara K., što je upravo on u predvečerje svjetskoga konflikta 1914. bio »jedan od prvih teoretika naoružane narodne milicije kao jedinog demokratskog oblika narodne vojske«. Smatra dalje da su »crvenogardijske mase ruske danas zapravo ostvarenje Jauresove Narodne milicije«.

I. Ok.